Szybkie zmiany technologiczne i cyfrowa transformacja rynku pracy w Polsce spowodują, że w nadchodzących latach zapotrzebowanie na specjalistów w określonych dziedzinach znacznie wzrośnie. Według prognoz, do 2028 roku na popularności zyskają m.in. specjaliści od energii odnawialnej, cyberbezpieczeństwa, bioinformatyki, edukacji online oraz zdrowia psychicznego.
Rozwój sztucznej inteligencji i automatyzacja procesów wpłyną również na zmniejszenie zapotrzebowania na niektóre tradycyjne zawody, takie jak kasjerzy, sprzedawcy czy pracownicy produkcji. Jednocześnie, w ciągu najbliższej dekady pojawią się nowe stanowiska związane z technologiami informacyjnymi, medycyną oraz ekologią, między innymi: analitycy danych, specjaliści od sztucznej inteligencji, inżynierowie biomedyczni czy menedżerowie ds. rozwoju AI.
Zmiany na rynku pracy będą wymagały ciągłego podnoszenia kwalifikacji i zdobywania nowych umiejętności. Dlatego ważne jest, aby już teraz przygotowywać się do tych przemian, inwestując w rozwój kompetencji cyfrowych, analitycznych i interdyscyplinarnych. Tylko w ten sposób będziesz mógł być gotowy na wyzwania, jakie niesie za sobą przyszłość.
Sztuczna inteligencja
Nadchodząca fala sztucznej inteligencji będzie miała istotny wpływ na rynek pracy w Polsce. Według ekspertów, zawody, w których pracuje aż 3,68 miliona Polaków, są narażone na automatyzację przez AI. W perspektywie najbliższych 5-10 lat, nawet 5,5 miliona osób może stracić swoje miejsca pracy na rzecz maszyn i algorytmów.
Chociaż sztuczna inteligencja usprawni wiele procesów, skracając czas potrzebny na wykonywanie prostych zadań, jednocześnie zwiększy się zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie. Poszukiwani będą eksperci od projektowania, wdrażania i zarządzania systemami AI, a także analitycy danych, specjaliści od automatyzacji procesów biznesowych oraz eksperci od cyberbezpieczeństwa.
Kluczowe dla sukcesu w erze zdominowanej przez AI będą umiejętności miękkie, takie jak zdolność do współpracy, adaptacyjność i komunikatywność. Ponadto, inwestowanie w rozwój kompetencji związanych z analizą danych, programowaniem i zrozumieniem algorytmów będzie niezbędne, by sprostać wyzwaniom nadchodzących lat.
Według prognoz, wdrożenie sztucznej inteligencji może doprowadzić do wzrostu wydajności pracy o 1,5 punktu procentowego w ciągu 10 lat. Jednak automatyzacja dotknie głównie rutynowe, powtarzalne zajęcia, podczas gdy zawody wymagające kreatywności, myślenia analitycznego i umiejętności interpersonalnych pozostaną w dużej mierze odporne na zastąpienie przez maszyny.
Cyberbezpieczeństwo
Postępująca digitalizacja sprawia, że bezpieczeństwo danych staje się kluczowe. Generuje to ogromne zapotrzebowanie na specjalistów w dziedzinie ochrony danych i bezpieczeństwa informacji. Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa będą jednymi z najbardziej poszukiwanych pracowników w nadchodzących latach.
Eksperci w tej dziedzinie będą odpowiedzialni za ochronę systemów informatycznych, sieci i danych przed cyberatakami oraz innymi zagrożeniami. Kluczową rolę odegrają centra operacji bezpieczeństwa (SOC), których zadaniem będzie wykrywanie, analiza i reagowanie na incydenty. Praca w SOC często wymaga pracy zmianowej, by zapewnić ciągłą ochronę.
Certyfikat OSCP jest szczególnie ceniony wśród specjalistów od testów penetracyjnych. Sektor cyberbezpieczeństwa oferuje różnorodne możliwości rozwoju, atrakcyjne warunki zatrudnienia oraz wysokie wynagrodzenia. Specjaliści ds. bezpieczeństwa informatycznego mogą zarabiać nawet powyżej 15 210 zł brutto, w zależności od doświadczenia.
W Polsce wciąż brakuje wystarczającej liczby wykwalifikowanych specjalistów z zakresu ochrony danych i bezpieczeństwa informacji. To stwarza szanse dla osób chcących rozpocząć przyszłościową karierę w tej dynamicznie rozwijającej się branży.
Zielone technologie
W nadchodzących latach rośnie zapotrzebowanie na specjalistów od energia odnawialna, którzy będą odgrywać kluczową rolę w transformacji energetycznej i walce ze zmianami klimatu. Wraz z rosnącym naciskiem na zrównoważony rozwój, coraz więcej firm będzie poszukiwać profesjonalistów ekologicznych, zdolnych do projektowania, instalacji i zarządzania odnawialnymi źródłami energii.
Równocześnie, zrozumienie i zarządzanie skutkami zmian klimatycznych nabierze na znaczeniu, stymulując zapotrzebowanie na specjalistów od adaptacji klimatycznej. Inżynierowie i technolodzy zajmujący się zielonymi technologiami staną się niezwykle pożądani na rynku pracy, wspierając dążenia do ograniczenia śladu węglowego i budowy zrównoważonej gospodarki.
Rządy wprowadzają coraz bardziej restrykcyjne przepisy dotyczące ochrony środowiska, co jeszcze bardziej zwiększy zapotrzebowanie na specjalistów ekologicznych. Rosnące inwestycje w dziedziny takie jak bioinżynieria, technologia czystej energii oraz gospodarka obiegu zamkniętego, będą generować nowe możliwości dla profesjonalistów posiadających specjalistyczne umiejętności w tych obszarach.
Rozwój umiejętności miękkich
Nadchodzące lata przyniosą ze sobą rosnące znaczenie umiejętności miękkich, takich jak kreatywność, inteligencja emocjonalna oraz zdolność do adaptacji i rozwiązywania złożonych problemów. W szybko zmieniającym się środowisku pracy, te kompetencje będą kluczowe dla odniesienia zawodowego sukcesu.
Zgodnie z prognozami, w ciągu najbliższej dekady zapotrzebowanie na specjalistów od zdrowia psychicznego, w tym psychologów i psychiatrów, znacznie wzrośnie. Jest to związane z wyzwaniami współczesnego stylu życia, które będą wymagały odpowiedniej opieki i wsparcia. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem oraz budowanie odporności psychicznej staną się niezbędne, aby sprostać dynamicznym zmianom na rynku pracy.
Badania pokazują, że kompetencje miękkie będą coraz częściej uznawane przez pracodawców za obowiązkowe. Według raportów, takich jak „Future of Jobs Report” Światowego Forum Ekonomicznego, umiejętności związane z inteligencją emocjonalną oraz zarządzaniem zmianą będą stanowić fundament poszukiwanych przez firmy kompetencji przyszłości. Pracownicy otwarci na rozwój i gotowi do poszerzania swoich umiejętności cyfrowych będą szczególnie cenieni na rynku pracy.
Automatyzacja pracy
Robotyzacja, przemysł 4.0 i transformacja cyfrowa to trendy, które coraz wyraźniej kształtują przyszłość pracy. Według szacunków, nawet 375 milionów pracowników na całym świecie może potrzebować zmiany zawodu do 2030 roku z powodu postępującej automatyzacji. To oznacza, że aż 14% globalnej siły roboczej stoi przed koniecznością przekwalifikowania się.
Jakie zawody są najbardziej zagrożone? Przede wszystkim te, w których dominują powtarzalne, rutynowe czynności – kasjerzy, sprzedawcy, pracownicy produkcji i montażu. Również magazynierzy i logistycy mogą zostać zastąpieni przez zautomatyzowane systemy. Jednocześnie rośnie zapotrzebowanie na specjalistów od robotyki, automatyzacji i sztucznej inteligencji, którzy będą projektować, wdrażać i nadzorować te rozwiązania.
Transformacja ta niesie jednak za sobą wyzwania. Firmy i rządy będą musiały znaleźć równowagę między wykorzystaniem nowych technologii a zarządzaniem zmianami na rynku pracy. Kluczowe będzie inwestowanie w rozwój umiejętności miękkich, takich jak kreatywność, empatia i zdolności przywódcze, które będą coraz bardziej pożądane w zmieniającej się rzeczywistości.
Adaptacja do automatyzacji wymaga elastyczności i otwartości na nowe możliwości. Branże takie jak nowoczesne usługi biznesowe, IT, sektor morski czy elektronika w Pomorskim będą się przekształcać, tworząc nowe stanowiska pracy. Tylko dzięki współpracy pracowników, pracodawców i rządów uda się w pełni wykorzystać potencjał robotyzacji, przemysłu 4.0 i transformacji cyfrowej.
Edukacja zawodowa
Edukacja zawodowa będzie kluczowa w przygotowaniu pracowników do przyszłych wyzwań rynku pracy. Obecnie w Polsce do szkół branżowych uczęszcza 217,5 tys. osób, z czego 33% to dziewczyny. W technikach kształci się 755 tys. osób, w tym 38% to dziewczyny. Widoczna jest luka edukacyjna między płciami – kobiety częściej wybierają studia wyższe (58,5% studiujących to kobiety).
Konieczne będzie dostosowanie programów edukacyjnych do potrzeb rynku pracy przyszłości, ze szczególnym naciskiem na rozwój kompetencji cyfrowych i umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków. Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło rok szkolny 2014/2015 jako „rok szkoły zawodowców”, a kształcenie ustawiczne oraz przekwalifikowanie stają się coraz bardziej kluczowe.
Firmy, takie jak BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego, aktywnie współpracują ze szkołami, tworząc klasy patronackie i umożliwiając uczniom zdobywanie cennego doświadczenia podczas praktyk zawodowych. Takie działania przyczyniają się do lepszego dostosowania kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz otwierają szanse na przyszłe zatrudnienie.
